Włączanie osób badanych w jakościowe badania pedagogiczne. Dylematy metodologiczne i uwarunkowania prawne

Abstrakt

Artykuł ma charakter przeglądowy i prezentuje problem włączania badanych do jakościowych badań pedagogicznych. Problem ten nie jest często poruszany w literaturze z obszaru metodologii badań pe-dagogicznych, tymczasem dynamicznie rozwijająca się filozofia badań jakościowych w tym zakresie (paradygmaty partycypacyjne) świadczy o konieczności dyskutowania o sposobach i możliwościach współpracy badacza z badanymi. Cel poznawczy artykułu to zdefiniowanie opisywanego zagadnienia i tym samym wzbogacenie teorii badań pedagogicznych, natomiast ukazanie sposobów włączania pod-miotów do aktywnego udziału uczestników w badaniach oraz prawnych standardów związanych z ich partycypacją stanowi praktyczny cel artykułu. Najnowsza literatura polsko- i anglojęzyczna oraz doświadczenia praktyczne badaczy jakościowych wskazują na istnienie inkluzyjnych sposobów gromadzenia danych, ich analizy i interpretacji we współpracy z badanymi podmiotami. Artykuł może być inspiracją dla pedagoga-nauczyciela-edukatora-wychowawcy, który realizuje zadania diagnostyczne (badawcze) w procesie kształcenia i wychowania swoich uczniów i wychowanków.