Colloquium

NOWE PODEJŚCIE DO BEZPIECZEŃSTWA MORSKIEGO PAŃSTWA WYNIKAJĄCE Z ZAPISÓW NOWEJ ROSYJSKIEJ DOKTRYNY MORSKIEJ

Tomasz Szubrycht — Sun, 15 Jan 2023 00:00:00 +0100

W 158. dniu agresji Rosji na Ukrainę Władimir Putin podpisał dekret O zatwierdzeniu doktryny morskiej Federacji Rosyjskiej. W artykule podjęto próbę wieloaspektowej oceny roli i znaczenia akwenów morskich dla Rosji, przeprowadzono analizę podobieństw i różnic w zapisach zawartych w ostatnich trzech rosyjskich doktrynach morskich, ze szczególnym uwzględnieniem analizy definicji kluczowych pojęć, wyzwań i zagrożeń morskich oraz rosyjskich interesów morskich. Ważnym aspektem zawartym w publikacji jest również przedstawienie klasyfikacji akwenów morskich według poglądów rosyjskich. Mimo iż analizowana doktryna wielokrotnie wskazuje na Rosję jako potęgę morską, w artykule podjęto próbę weryfikacji tego stwierdzenia. Przedstawiono również przykłady niekonsekwencji i sprzeczności zawartych w analizowanym dokumencie.

Proamerykanizm w polskiej polityce bezpieczeństwa w XXI wieku

Łukasz Jureńczyk — Mon, 15 Jan 2024 00:00:00 +0100

Artykuł dotyczy proamerykanizmu w polskiej polityce bezpieczeństwa w pierwszych dwóch dekadach XXI wieku. Takie tendencje są widoczne niemal we wszystkich państwach Europy Środkowo-Wschodniej, jed- nak w Polsce są szczególnie wyraźne i przybierają formę bandwagoningu ofensywnego. Proamerykanizm w Polsce ma zróżnicowane tło, ale najważniejszą motywacją jest postrzeganie Stanów Zjednoczonych jako głównego zewnętrznego gwaranta bezpieczeństwa państwa. Proamerykanizm w polskiej polityce bezpieczeństwa był szczególnie widoczny w okresie rządów amerykańskich administracji republikańskich, których polityka międzynarodowa była krytykowana w Europie Zachodniej. Przejawiał się on przede wszystkim silnym zaangażowaniem Polski w operacje wojskowe prowadzone przez USA, dążeniami do lokalizacji amerykańskich baz w Polsce oraz zakupami amerykańskiego sprzętu wojskowego. Ze względu na silny proamerykanizm w polskiej polityce bezpieczeństwa, Polska jest postrzegana jako najbardziej gorliwy sojusznik USA w Europie Środkowo-Wschodniej. W literaturze określana jest m.in. jako państwo-klient realizujące politykę bandwagoningu wobec USA. W praktyce proamerykańska polityka bezpieczeństwa nie przynosi Polsce znaczących korzyści wykraczających poza standardowe gwarancje bezpieczeństwa. Ponadto komplikuje stosunki Polski z zachodnioeuropejskimi sojusznikami, a tym samym niekorzystnie wpływa na polskie interesy bezpieczeństwa.

DEZINTEGRACJA GOSPODARCZA RADY WZAJEMNEJ POMOCY GOSPODARCZEJ I JEJ KONSEKWENCJE DLA PAŃSTW EUROPY ŚRODKOWO-WSCHODNIEJ

Monika Klimowicz — Mon, 15 Jan 2024 00:00:00 +0100

Procesy dezintegracji nie są zjawiskiem nowym w gospodarce światowej, a ich obserwacja może stanowić istotny wkład w budowanie koncepcji teoretycznych dotyczących tego zagadnienia. W Europie procesy integracji gospodarczej przeplatają się z procesami dezintegracyjnymi. Warto przypomnieć, iż integracja i różne formy dezintegracji w ramach Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej (RWPG), Europejskiej Strefy Wolnego Handlu (EFTA), Środkowoeuropejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (CEFTA) czy Bałtycka Strefa Wolnego Handlu (BAFTA) mogą stanowić istotny przedmiot badań pozwalający na budowanie spójnych teorii dezintegracyjnych.

Niniejszy artykuł jest próbą wskazania wartości eksploracyjnych procesów dezintegracji gospodarczej oraz ich skutków, w szczególności zaś przyczynkiem do tworzenia teorii dezintegracyjnych. W artykule przed- stawiono skutki dezintegracji Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej (RWPG) dla państw członkowskich w Europie Środkowo-Wschodniej. W warstwie teoretycznej, rozpad RWPG stanowi interesujące pole badawcze umożliwiające zbudowanie wiedzy naukowej na temat przebiegu oraz skutków procesów dezintegracji dla państw członkowskich oraz dla gospodarki światowej. Ze względu na brak teoretycznych klasyfikacji skutków tych zjawisk, w artykule zaproponowano autorski podział skutków procesów dezintegracji. W warstwie empirycznej dotyczącej konsekwencji dezintegracji przedstawione zostały dane ilościowe i jakościowe dotyczące głównych wskaźników ekonomicznych i społecznych związanych ze skutkami tego procesu dla państw człon- kowskich RWPG. Na tej podstawie podjęto próbę sklasyfikowania skutków dezintegracji w ujęciu teoretycznym. W artykule, zarówno w warstwie teoretycznej, jak i empirycznej, wykorzystano kwerendę literatury, metodę instytucjonalno-prawną, analizę danych zastanych oraz metodę analityczno-opisową. Wykorzystano również narzędzia specyficzne dla analizy dezintegracji gospodarczej jako obszaru badań umiejscowionych zarówno w naukach politycznych, jak i stosunkach międzynarodowych.

GOTOWOŚĆ STUDENTÓW CYWILNYCH AKADEMII MARYNARKI WOJENNEJ W GDYNI DO POWROTU DO NAUKI STACJONARNEJ PO PANDEMII COVID-19 – KOMUNIKAT Z BADAŃ

Ewelina Buczko — Mon, 15 Jan 2024 00:00:00 +0100

Na początku roku akademickiego 2022/2023, kiedy raczej było wiadomo, że nie wrócimy do nauczania zdalnego w pełni, w kuluarach rozmów akademickich pojawiły się sprzeczne komunikaty studentów odnośnie do tego, czy chcą oni wrócić do nauki stacjonarnej. Jedni wyrażali taką chęć, inni z kolei składali prośby o przywrócenie zajęć online. W celu wyjaśnienia sprzeczności i ustalenia realnej gotowości studentów do powrotu do nauki stacjonarnej oraz powodów, dla których chcą lub nie chcą wrócić na uczelnie, na przełomie 2022/2023 roku (od listopada do stycznia), przy pomocy autorskiego kwestionariusza poprzedzonego badaniem pilotażowym, przebadano 206 studentów cywilnych Akademii Marynarki Wojennej.

WSPARCIE UCHODŹCÓW Z UKRAINY W DOŚWIADCZENIACH PRACOWNIKÓW INSTYTUCJI POMOCY SPOŁECZNEJ W POLSCE

Monika Oliwa-Ciesielska — Mon, 15 Jan 2024 00:00:00 +0100

Artykuł podejmuje problem zaangażowania instytucji ośrodków pomocy społecznej w Polsce we wsparcie funkcjonowania uchodźców z Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Głównym celem jest analiza subiektywnej oceny realizowanych działań świadczonej pomocy instytucjonalnej na podsta- wie doświadczeń pracowników instytucji pomocy. Znaczącym aspektem prezentowanych w artykule badań empirycznych jest wskazanie na różnorodność inicjowania nowych form pomocy, podejmowanie dodatkowych działań, towarzyszące temu zaangażowanie i naturalne konsekwencje (pozytywne i negatywne) wieloaspektowego wsparcia. Prezentowana analiza jest częścią szerszych badań dotyczących pomocy w kryzysie uchodźczym. Wybrane zagadnienia opracowane w tym artykule odnoszą się do interakcyjnych aspektów wsparcia, które ukazują różne doświadczenia relacji pomocowych. Artykuł podejmuje analizę jakościową od- powiedzi, na zamieszczone w ankiecie pytania otwarte.

MODEL EKOKARIERY. DORADZTWO ZAWODOWE NA RZECZ DZIAŁAŃ PROKLIMATYCZNYCH

Joanna Nawój-Połoczańska — Mon, 15 Jan 2024 00:00:00 +0100

Problematyka tekstu zostanie zogniskowana wokół potrzeby powołania nowej definicji kariery w kontekście wyzwań kryzysu planetarnego i kryzysu zdrowia psychicznego. Antropocen – rozumiany jako synonim epoki przesyconej wszechobecną działalnością homo sapiens, stał się punktem odniesienia dla ludzkiej kondycji, która zostanie omówiona w oparciu o przegląd badań nad zdrowiem psychicznym w sytuacji kryzysu klima- tycznego. Bieg życia zawodowego będzie wyznaczał kierunek refleksji nad kondycją człowieka. Podjęta zostanie próba zdefiniowania nowego typu kariery, stanowiącego podstawę do konstrukcji modelu opartego na świadomości ekologicznej. Kariera będąca polem napięć i kryzysów w epoce antropocenu, tworzy równocze- śnie przestrzeń do interwencji edukacyjnych, a poprzez to możliwość wywierania wpływu na kształtowanie polityki proekologicznej.

INKLUZJA SPOŁECZNA PACJENTÓW JAKO JEDEN Z MECHANIZMÓW (I CELÓW) NOWOCZESNEJ OPIEKI PALIATYWNO-HOSPICYJNEJ I MEDYCZNEJ PRACY SOCJALNEJ

Mikołaj Łuczak — Mon, 15 Jan 2024 00:00:00 +0100

Celem artykułu jest zdefiniowanie niemedycznego/pozamedycznego (ale nie antymedycznego) obszaru opieki paliatywno-hospicyjnej – jako sieci działań ukierunkowanych na integrację społeczną pacjentów. Integracja społeczna jest tu przedstawiona jako mechanizm stosowany w opiece hospicyjnej, który pomaga pacjentom poprawić jakość ich życia w wymiarze psychologicznym, a dzięki zaangażowaniu medycznych pracowników socjalnych pomaga adaptować się do nowych sytuacji i ról społecznych. Głównym założeniem jest, że o ile celem opieki paliatywno-hospicyjnej w wymiarze medycznym jest poprawa biofizycznej jakości życia pacjenta, o tyle w znaczeniu społecznym jest nim zapobieganie marginalizacji i wykluczeniu. Musimy pamiętać, że choroba to sytuacja, która utrudnia, a nawet uniemożliwia pacjentowi odgrywanie wielu, dotychczas istotnych, ról społecznych. Można więc założyć, że nowoczesna opieka paliatywno-hospicyjna, w szczególności dzięki włączeniu w działania terapeutyczne psychologów i medycznych pracowników socjalnych umożliwia podopiecznym powrót do wcześniejszych bądź też odgrywanie nowych ról, które muszą zostać wyuczone i zaakceptowane przez pacjenta i jego otoczenie społeczne.

EDUCATING AUTOMATONS. PEDAGOGICAL TACT IN THE AGE OF THE SCRIPT

Karsten Kenklies — Mon, 15 Jan 2024 00:00:00 +0100

Despite the continuously insinuated chasm between educational theory and educational practice, there remains an unbreakable bond between both: Not only does every pedagogical act rest on a conceptual frame that precedes it, but also with every pedagogical act, a specific conceptual stance towards the world is consciously or unconsciously being affirmed. The traditional answer to the question for the relation of both has been the introduction of the concept of Pedagogical Tact by J.F. Herbart who formed the concept along the lines of Kant’s theory of judgement. Pedagogical Tact, so Herbart, functions as mediator between what we might call pedagogical theory and pedagogical practice, and becoming a successful educator then means to develop a heightened capacity to employ such tact in pedagogical practice – a capacity which, according to Herbart, needs the studying of theory before the educator’s encounter with educational practice.

What already in Herbart’s version seems to be a rather complex and maybe even somewhat miraculous notion, becomes even more complex with the realization that the encounter of human and world in general, and of pedagogical theory and practice in particular, nowadays seems to rest much more on mediating devices than it used to: the act of interpreting the world, and with it the pedagogical situation, seems to be guided much more by the fabricated interpretation offers made by the media that surround us. However, realizing the increased complexity does not yet mean to truly understand the way in which the capacity of Pedagogical Tact will be influenced by this changed ways of making sense of the world. The contribution here attempts to open a horizon for discussing those matters. To achieve this goal, firstly, the concept of Pedagogical Tact in Herbart’s sense will be presented, while leaving it to a second step to closer investigate what the all-encompassing technologization of human life might mean for this pedagogical fundament.

O KONIECZNOŚCI ZAANGAŻOWANIA UCZONYCH PEDAGOGÓW W SPRAWY PUBLICZNEJ EDUKACJI

Bogusław Śliwerski — Mon, 15 Jan 2024 00:00:00 +0100

Celem analizy jest spojrzenie na sytuację ideologicznego angażowania się przedstawicieli nauk humanistycznych i społecznych w konflikt kulturowy w społeczeństwie. Punktem wyjścia jest rozprawa francuskiego socjologa Wieviorka, którego analiza współczesnych społeczeństw dowodzi niepokojącej destrukcji w polityce z udziałem naukowców. Zmiana paradygmatu polityki z pojmowania jej jako racjonalnej troski o dobro wspólne na traktowanie polityki jako bezwzględnej, cynicznej walki o władzę rodzi pytanie o wiarygodność nauk humanistycznych i społecznych, których część przedstawicieli rozmija się z istotą i misją prowadzenia badań naukowych.

TYPES OF AGING OF ACTIVE OLDER LEARNERS IN EXISTENTIAL CONTEXT

Artur Fabiś , Marcin Muszyński — Mon, 15 Jan 2024 00:00:00 +0100

Aktywnie edukacyjnie osoby starsze stanowią szczególną grupę. Stąd interesujące jest zbadanie, jak tacy ludzie się starzeją. Osoby wykształcone i otwarte mogą najlepiej wyrazić swoje przemyślenia na temat starości poprzez pogłębione, nastawione na refleksję wywiady. Dzięki jakościowej analizie czę- ściowo ustrukturyzowanych wywiadów z elementami biograficznymi opracowano typologię starzenia się, eksponującą perspektywę egzystencjalną. Typologia ta opiera się na kilku cechach: zadowolenie z wła- snej starości, akceptacja starości, cierpienie, radzenie sobie z problemami egzystencjalnymi, zaradność, duchowość czy stosunek do śmierci i umierania. Stworzono cztery typy starzenia się: konfrontacyjny, kontynuacyjny, konsumpcyjny i konstruktywny. Każdy z nich przedstawia różne sposoby radzenia sobie z codziennymi trudnościami oraz różne mechanizmy, wprowadzane do swojego życia przez aktywnych edukacyjnie seniorów.

DZIECIĘCE FILOZOFOWANIE O SZTUCE. DZIECIĘCE INTERPRETACJE WYBRANYCH OBRAZÓW

Małgorzata Karczmarzyk — Mon, 15 Jan 2024 00:00:00 +0100

W niniejszym artykule opisano znaczenia, jakie przypisują dzieci sześcioletnie, wybranym obrazom. Celem jest tutaj poszerzenie perspektywy znaczeniowej dorosłego i zwrócenie uwagi na pedagogiczne konsekwencje odmiennego widzenia małych dzieci. Fragment polskich badań na ten temat został dokładniej przedstawiony w książce pt. Polska sztuka współczesna w oczach dzieci i dorosłych. Potencjał pedagogiczny, komunikacyjny oraz kulturowy wybranych obrazów Jacka Yerki, Tomasza Sętowskiego, Rafała Olbińskiego, Zdzisława Beksińskiego (Karczmarzyk, 2020). Analizy badawcze, w niniejszym artykule, zostały uzupełnione nowymi materiałami z 2021 roku i odnoszą się do znaczeń werbalnych, jakie przypisują dzieci wybranym obrazom ze sztuki europejskiej (tutaj konkretnie obrazom Salvadora Dali).

OD PROPAGANDOWEJ IDYLLI DO ŚMIECI GŁODOWEJ. PEDAGOGICZNE SPOJRZENIE NA SYTUACJĘ DZIECKA I RODZINY W ROSJI SOWIECKIEJ W OKRESIE STALINOWSKIM

Romuald Grzybowski — Mon, 15 Jan 2024 00:00:00 +0100

Propaganda komunistyczna, zarówno w ZSRR, jak i w innych państwach bloku komunistycznego, nieustannie podnosiła – najczęściej wyolbrzymiając je – problemy związane z trudami dzieciństwa w państwach kapitalistycznych i przeciwstawiała je idyllicznym wręcz warunkom rozwoju i wychowania dzieci w Związku Radzieckim. Tego typu oceny obowiązywały także w propagandzie polskiej z lat PRL. Wszechobecne zakłamanie, będące immanentną cechą ustroju komunistycznego, nie pozwalało ukazywać rzeczywistych dramatów i tragedii, które stały się udziałem milionów dzieci i ich rodziców w Rosji sowieckiej w okresie rządów Stalina. Niniejsze opracowanie, nawiązując do celów i założeń rewolucji bolszewickiej w Rosji, przypomina rzeczywisty, dramatyczny los większości dzieci urodzonych i wychowywanych w tradycyjnych rodzinach w pierwszych dziesięcioleciach po zwycięskiej rewolucji bolszewickiej w Rosji, które komuniści postanowili zniszczyć, aby na ich ruinach stworzyć podporządkowaną sobie rodzinę sowiecką – rodzinę „nowego typu”.

PEDAGOG SPECJALNY JAKO WSPÓŁORGANIZATOR EDUKACJI WŁĄCZAJĄCEJ W NARRACJACH NAUCZYCIELI

Ewa Bartuś — Mon, 15 Jan 2024 00:00:00 +0100

Niniejsze opracowanie stanowi wycinkową prezentację obrazu pracy pedagoga specjalnego w szkołach ogólnodostępnych, przedstawionego przez pryzmat narracji nauczycieli. Celem jest zaprezentowanie realiów pracy pedagogów specjalnych w szkołach ogólnodostępnych, w związku z wprowadzeniem obowiązku zatrudniania w placówkach oświatowych specjalistów z tego obszaru, a także wskazanie na konieczność głębszej analizy niniejszej problematyki z perspektywy przygotowania pedagogów specjalnych do podejmowania realnych zadań zwiększających skuteczność realizacji idei edukacji włączającej w praktyce. Jest to zadanie wynikające z obecności w szkołach ogólnodostępnych coraz liczniejszej reprezentacji uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi oraz zmianami kultury organizacji szkolnej, zwłaszcza w obszarze przygotowania kadry pedagogicznej, jako otwartej na potrzeby wszystkich uczniów.

KONCEPCJA BUDOWY POTENCJAŁU SIŁ ZBROJNYCH PAŃSTWA ŚREDNIEJ WIELKOŚCI

Andrzej Makowski, Bohdan Pac — Sun, 15 Jan 2023 00:00:00 +0100

Opracowanie prezentuje metodykę postępowania w procesie budowy potencjału sił zbrojnych w państwie średniej wielkości, która jest rezultatem synergii dwóch dyscyplin naukowych: nauk o bezpieczeństwie oraz nauk o zarządzaniu i jakości. Integracja tych dwóch dyscyplin w badanym zakresie jest całkowicie naturalna, gdyż wiąże się z zagadnieniami dotyczącymi procesu podejmowania decyzji, uwzględniającymi zarówno sytuację w otoczeniu polityczno-militarnym oraz środowisku operacyjnym, jak i dostępność zasobów materiałowych, personalnych, informacyjnych i finansowych, kierując się kryterium kosztów, czasu i jakości. Prezentowane rozwiązanie ma charakter nowatorski, gdyż pokazuje, w jaki sposób można łączyć ze sobą metody, narzędzia oraz doświadczenia z dwóch wspomnianych dyscyplin naukowych w celu wskazania optymalnych i logicznych rozwiązań w budowie potencjału sił zbrojnych w państwie średniej wielkości.

TEORIA ANTONIO GRAMSCIEGO JAKO NARZĘDZIE BADANIA HEGEMONII MIĘDZYNARODOWEJ W WARUNKACH GLOBALIZACJI KORPORACYJNEJ

Gracjan Cimek — Tue, 23 Jan 2024 00:00:00 +0100

Artykuł ukazuje aktualność teorii Antonio Gramsciego oraz neogramscianizmu do badania zjawiska hegemonii w warunkach globalizacji korporacyjnej w XX i XXI wieku. Dlatego, po pierwsze, zawiera rekonstrukcję mechanizmów i struktur opisywanych w ich ramach, a po drugie ich zastosowanie do charakterystyki podmiotu i praktyki hegemonicznej w XXI wieku. Treść artykułu charakteryzuje, z jednej strony, instrumenty służące konstruowaniu systemów wartości zapewniających dobrowolne przyzwolenie podporządkowanych państw i klas społecznych, a z drugiej – metody tworzenia bloku historycznego, który zapewnia supremację transnarodowej klasy korporacyjnej i kapitalistycznych mocarstw w kształtowaniu porządku międzynarodowego.