ROLA PAKISTANU W CHIŃSKIEJ STRATEGII WOBEC OCEANU INDYJSKIEGO PO 2013 ROKU
DOI:
https://doi.org/10.34813/51coll2024Słowa kluczowe:
polityka zagraniczna, polityka zagraniczna Chin, Cieśnina Malakka, Inicjatywa Pasa i Szlaku, Azja PołudniowaAbstrakt
Celem niniejszego artykułu jest analiza i charakterystyka roli jaką w strategii Chińskiej Republiki Ludowej wobec Oceanu Indyjskiego odgrywa Islamska Republika Pakistanu. Cezurę czasową stanowi rok 2013, kiedy to pełnię władzy w ChRL przejął Xi Jinping oraz kiedy zaprezentowany został szeroko zakrojony projekt ekonomiczny – Inicjatywa Pasa i Szlaku (Belt and Road Initiative; BRI).
W pracy została wykorzystana teoria realizmu ofensywnego, której podstawowe założenia najpełniej odzwierciedlają charakter chińskich działań na obszarze Oceanu Indyjskiego. Podstawowymi zastosowanymi metodami badawczymi są analiza treści oraz analiza dyskursu.
Chcąc zrealizować postawione założenia, praca została podzielona na cztery części. Pierwsza część została poświęcona zdefiniowaniu i charakterystyce chińskiej strategii wobec Oceanu Indyjskiego. Następnie, w części drugiej przeanalizowana została rola i znaczenie Pakistanu w kontekście założeń chińskiej strategii – analiza ta objęła głównie sferę deklaratywną prezentowaną w chińskich dokumentach oraz wspólnych chińsko-pakistańskich komunikatach. Część trzecia skupia się na przeanalizowaniu roli i znaczenia Pakistanu w kontekście implementacji założeń chińskiej strategii, a więc przedstawia ona faktyczne przejawy partnerstwa chińsko-pakistańskiego. Wreszcie czwarta, ostatnia część przedstawia perspektywę pakistańską i związane z nią motywacje i oczekiwania względem roli Pakistanu w strategii Chin. Artykuł kończy się krótkim podsumowaniem zawierającym wnioski odnoszące się do postawionego pytania badawczego.
Bibliografia
Ali, G. (2017). China-Pakistan Relations. A Historical Analysis. Oxford University Press.
Baruah, D. M. (2023). Surrounding the Ocean: PRC influence in the Indian Ocean. Testimony before the House of Representatives Foreign Affairs Committee, Subcommittee on the Indo-Pacific. Carnegie Endowment for International Peace. https://carnegieendowment.org/files/HHRG-118-FA05-Wstate-BaruahD-20230418.pdf
BIRP ChRL. (2006). China’s National Defense in 2006 (White Paper). Biuro Informacyjne Rady Państwowej. http://www.andrewerickson.com/wp-content/uploads/2019/07/China-Defense-White-Paper_2006_English-Chinese_Annotated.pdf
BIRP ChRL. (2008). China’s National Defense in 2008 (White Paper). Biuro Informacyjne Rady Państwowej. http://www.andrewerickson.com/wp-content/uploads/2019/07/China-Defense-White-Paper_2008_English-Chinese.pdf
BIRP ChRL. (2010). China’s National Defense in 2010 (White Paper). Biuro Informacyjne Rady Państwowej. http://english.www.gov.cn/archive/white_paper/2014/09/09/content_281474986284525.htm
BIRP ChRL. (2013). The Diversified Employment of China’s Armed Forces. (White Paper). Biuro Informacyjne Rady Państwowej. http://english.www.gov.cn/archive/white_paper/2014/08/23/content_281474982986506.htm
BIRP ChRL. (2015). China’s Military Strategy (White Paper). Biuro Informacyjne Rady Państwowej. http://english.www.gov.cn/archive/white_paper/2015/05/27/content_281475115610833.htm
BIRP ChRL. (2019). China’s National Defense in the New Era. (White Paper). Biuro Informacyjne Rady Państwowej. http://english.www.gov.cn/archive/whitepaper/201907/24/content_WS5d3941ddc6d08408f502283d.html
Boni, F. (2020). Sino-Pakistani relations. Politics, military and regional dynamics. Routledge. https://doi.org/10.4324/9780429431982
CEIC. (2023). China Crude Oil: Imports. CEIC Data. https://www.ceicdata.com/en/indicator/china/crude-oil-imports [dostęp: 14.04.2023]
Chen, A. Muyu, X. (2023). China set for record crude oil imports in 2023, analysts say. Reuters. https://www.reuters.com/business/energy/china-set-record-crude-oil-imports-2023-analysts-2023-02-17/
China Daily. (2022). China’s oil dependence on imports sees drop. https://english.www.gov.cn/news/topnews/202202/24/content_WS6216e221c6d09c94e48a569e.html
ChinaPower. (2021). Does China dominate global investment?. https://chinapower.csis.org/china-foreign-direct-investment/
CIA. (2023). China. CIA World Factbook. Central Intelligence Agency.
https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/china/ [dostęp: 24.04.2023].
Afraz, N., Mukhtar, N. (2019). China Pakistan Free Trade Agreement Phase 2: A preliminary analysis. Consortium for Development Policy Research (CDPR). https://cdpr.org.pk/wp-content/uploads/2020/03/China-Pakistan-Free-Trade-Agreement-Phase-2-merged-final.pdf
Czaputowicz, J. (2022). Teorie stosunków międzynarodowych. Wydawnictwo Naukowe PWN. https://doi.org/10.53271/2022.045
Gacek, Ł. (2016). Projekcja siły Chińskiej Republiki Ludowej na Oceanie Indyjskim. Krakowskie Studia Międzynarodowe, XIII(3), 127–141.
Ganguly, Š., Pardesi, M. S., Thompson, W. R. (2023). The Sino-Indian Rivalry: Implications for Global Order. Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/9781009193542
Góralczyk B. (2018). Wielki renesans. Chińska transformacja i jej konsekwencje. Wydawnictwo Akademickie DIALOG.
Grare. F. (2022). Corridor to nowhere: The Gwadar protests and the Pakistan-China relationship. https://ecfr.eu/article/corridor-to-nowhere-the-gwadar-protests-and-the-pakistan-china-relationship/
Guangqi, S. (1992). Zheng He’s expeditions to the Western Ocean and his navigation technology. The Journal of Navigation, 45(3), 329–343. https://doi.org/10.1017/S0373463300010912
Haliżak, E. (2014). Realizm w chińskiej nauce o stosunkach międzynarodowych. W: E. Haliżak, J. Czaputowicz. (red.), Teoria realizmu w nauce o stosunkach międzynarodowych (s. 167–194). Wydawnictwo Rambler. https://doi.org/10.31338/uw.9788323515180.pp.78-100
Hayley, A. (2023). China’s March crude oil imports surge 22.5% from year earlier. Reuters. https://www.reuters.com/world/china/chinas-march-crude-oil-imports-surge-225-year-earlier-2023-04-13/
Kaplan, R. D. (2009). Center stage for the twenty-first century. Power plays in the Indian Ocean. Foreign Affairs, 88 (2), 16–32.
Kaplan, R. D. (2011). Monsoon: the Indian Ocean and the future of American power. Random House.
Karczewski, M. (2012). „Wielka Gra” na Oceanie Indyjskim. Chiny, Indie i Stany Zjednoczone w regionalnej rywalizacji mocarstw. Refleksje, 5, 25–46.
https://doi.org/10.14746/r.2012.5.2
Kironska, K., Garlick, J. (2022). Pakistanis Perceive China as Their ‘Best Friend’. The Diplomat. https://thediplomat.com/2022/10/pakistanis-perceive-china-as-their-best-friend/
Kissinger, H. (2017). O Chinach. Wydawnictwo Czarne.
Kuszewska, A. (2013). Indie i Pakistan w stosunkach międzynarodowych. Konflikty, strategie, bezpieczeństwo. Wydawnictwo Difin.
Kwieciński, R. M. (2013). Chiński „sznur pereł”. Niektóre aspekty strategii ChRL na początku XXI wieku. W: J. Wardęga (red.), Współczesne Chiny w kontekście stosunków międzynarodowych (s. 33–51). Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Lalwani, S. P. (2023). A Threshold Alliance: The China-Pakistan military relationship. https://www.usip.org/publications/2023/03/threshold-alliance-china-pakistan-military-relationship
Li, J. (2017). Developing China’s Indian Ocean Strategy. Rationale and Prospects. China Quarterly of International Strategic Studies, 3(4), 481–497.
https://doi.org/10.1142/S2377740017500270
Majeed, T., Anwar, Z., Bashir, F. (2023). CPEC: Pakistan and China’s joint step towards
a shared destiny. Asian Journal of Comparative Politics, OnlineFirst.
https://doi.org/10.1177/20578911231156102
Mearsheimer, J. J. (2019). Tragizm polityki mocarstw. Wydawnictwo Universitas.
Mendis, P. (2022). Making the Indian Ocean into the “Western Ocean”. https://hir.harvard.edu/making-the-indian-ocean-into-the-western-ocean/
MSZ ChRL. (2013). Common Vision for Deepening China-Pakistan Strategic Cooperative Partnership in the New Era. Ministry of Foreign Affairs The People’s Republic of China. https://www.fmprc.gov.cn/eng/gjhdq_665435/2675_665437/2757_663518/2758_663520/201307/t20130708_519742.html [dostęp: 20.03.2023]
MSZ ChRL. (2014). Joint Statement between the People’s Republic of China and the Islamic Republic of Pakistan on “Deepening China-Pakistan Strategic and Economic Cooperation”. Ministry of Foreign Affairs The People’s Republic of China. https://www.fmprc.gov.cn/eng/gjhdq_665435/2675_665437/2757_663518/2758_663520/201402/t20140220_519745.html [dostep: 20.03.2023].
MSZ ChRL. (2018). Joint Statement between the People’s Republic of China and the Islamic Republic of Pakistan on Strengthening China-Pakistan All-Weather Strategic Cooperative Partnership and Building Closer China-Pakistan Community of Shared Future in the New Era. Ministry of Foreign Affairs The People’s Republic of China. https://www.fmprc.gov.cn/eng/gjhdq_665435/2675_665437/2757_663518/2758_663520/201811/t20181104_519747.html [dostęp: 20.03.2023].
MSZ ChRL. (2022). Joint Statement between the People’s Republic of China and the Islamic Republic of Pakistan. Ministry of Foreign Affairs The People’s Republic of China. https://www.fmprc.gov.cn/eng/gjhdq_665435/2675_665437/2757_663518/2758_663520/202202/t20220206_10639501.html [dostep: 20.03.2023].
MSZ ChRL. (b.d.). China and Pakistan. Ministry of Foreign Affairs The People’s Republic of China. https://www.fmprc.gov.cn/mfa_eng/gjhdq_665435/2675_665437/2757_663518/ [dostęp: 20.03.2023].
MSZ Pakistan. (2017). Pakistan-Afghanistan and China hold first round of Trilateral Practical Cooperation Dialogue. Ministry of Foreign Affairs Pakistan. https://mofa.gov.pk/pakistan-afghanistan-and-china-hold-first-round-of-trilateral-practical-cooperation-dialogue/ [dostęp: 25.04.2023].
MSZ Pakistan. (b.d.). Guiding Principles and Objectives. Ministry of Foreign Affairs Pakistan. https://mofa.gov.pk/guiding-principles-and-objectives/ [dostęp: 17.06.2023].
NDTV. (2011, 26 marca). India is an ‘existential threat’ to Pakistan, says Musharraf. https://www.ndtv.com/india-news/india-is-an-existential-threat-to-pakistan-says-musharraf-451243 [dostęp: 24.09.2024].
OEC. (2023a). Crude petroleum in China. https://oec.world/en/profile/bilateral-product/crude-petroleum/reporter/chn [dostęp: 10.04.2023].
OEC. (2023b). Pakistan-China Bilateral Trade. https://oec.world/en/profile/bilateral-country/pak/partner/chn [dostęp: 25.04.2023].
Oki, S. (2022). China increasing arms exports to Middle East and Eastern Europe. https://asianews.network/china-increasing-arms-exports-to-middle-east-and-eastern-europe/
Paul, T. V. (2024). The Sino-Indian Rivalry and Balance of Power Theory: Explaining India’s Underbalancing. Referat wygłoszony podczas 7th Global International Studies Conference of the World International Studies Committee (24–26.07.2024).
https://doi.org/10.1177/23477970241282065
Raja Mohan, C. (2022). China’s Two-Ocean Strategy Puts India in a Pincer. https://foreignpolicy.com/2022/01/04/india-china-ocean-geopolitics-sri-lanka-maldives-comoros/
Rajmil, D., Morales, L., Andreosso-O’Callaghan, B. (2021). How realistic is the China-Pakistan-Iran economic corridor?. Asian Journal of Comparative Politics, 6(4), 405–420. https://doi.org/10.1177/20578911211041403
Ranade, J. (Ed.). (2022). Strategic Challenges. India in 2030. HarperCollins Publishers India.
Scissors D. (2023). China Global Investment Tracker. American Enterprise Institute (AEI). https://www.aei.org/china-global-investment-tracker/
Small, A. (2015). The China-Pakistan Axis. Asia’s New Geopolitics. Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780190210755.001.0001
Small, A. (2020). Returning to the Shadows: China, Pakistan, and the Fate of CPEC. https://www.gmfus.org/news/returning-shadows-china-pakistan-and-fate-cpec
SIPRI. (2018). New report on the 21st Century Maritime Silk Road. Stockholm International Peace Research Institute. https://www.sipri.org/news/2018/new-report-21st-century-maritime-silk-road [dostęp: 24.04.2023].
SIPRI. (2023a). TIV of arms exports from China, 2013–2022. SIPRI Arms Transfers Database Stockholm International Peace Research Institute.
SIPRI. (2023b). Transfers of major weapons: Deals with deliveries or orders made for 2013 to 2022 (China to Pakistan). SIPRI Arms Transfers Database. Stockholm International Peace Research Institute.
Syed, J., Ying, Y-H. (red.). (2019). China’s Belt and Road Initiative in a Global Context. Volume I: A Business and Management Perspective. Palgrave Macmillan.
https://doi.org/10.1007/978-3-030-14722-8
Syed, J., Ying, Y-H. (Eds.). (2020). China’s Belt and Road Initiative in a Global Context. Volume II: The China Pakistan Economic Corridor and its Implications for Business. Palgrave Macmillan. https://doi.org/10.1007/978-3-030-18959-4
Tellis, A. J. (2017). Are India-Pakistan Peace Talks Worth a Damn? Carnegie Endowment for International Peace. https://carnegie-production-assets.s3.amazonaws.com/static/files/India-Pakistan_Peace_Talks_final1.pdf
Trading Economics. (2024a). China Exports to Pakistan.
https://tradingeconomics.com/china/exports/pakistan [dostęp: 10.09.2024].
Trading Economics. (2024b). Pakistan Exports to China. https://tradingeconomics.com/pakistan/exports/china [dostęp: 10.09.2024].
Wang Y. (2016). Inicjatywa „Jeden pas i jedna droga”. Co rozwój Chin oznacza dla świata. Wydawnictwo Adam Marszałek.
White, J. T. (2020). China’s Indian Ocean ambitions: Investment, influence, and military advantage. The Brookings Institution. https://www.brookings.edu/wp-content/uploads/2020/06/FP_20200615_chinas_indian_ocean_ambitions_white-1.pdf
Wolf, S. O. (2020). The China-Pakistan Economic Corridor of the Belt and Road Initiative. Concept, Context and Assessment. Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-030-16198-9
Xi, J. (2015). Innowacyjne Chiny. Wydawnitctwo „Kto jest kim”.
Xi, J. (2018). Chińskie Marzenie. Wydawnictwo „Kto jest kim”.
Xi, J. (2018). Referat Sprawozdawczy XVIII KC KPCh. Wydawnictwo „Kto jest kim”.
Zachara, M., Szymański, M. (2016). Strategiczna synergia. Orientacja morska w polityce Chińskiej Republiki Ludowej na podstawie Białej Księgi Bezpieczeństwa z 2015 roku. W: A. Jarczewska, J. Zajączkowski (red.), Region Azj i Pacyfiku w latach 1985–2015. Ciągłość i zmiana w regionalnym systemie międzynarodowym (s. 92–106). Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.
Zaidi, M. S. S., Nirmal. (2022). Regional political paradigm shift: Challenges and opportunities for Pakistan. Asian Journal of Comparative Politics, 7(4), 772–789.
https://doi.org/10.1177/20578911221103358
Zajączkowski, J. (2015). Strategie morskie Indii, Chin i USA w regionie Oceanu Indyjskiego: analiza w kategoriach realizmu ofensywnego. Stosunki Międzynarodowe – International Relations, 2 (51), 37–70. https://doi.org/10.7366/020909612201502
Zaman, S. (2022). Pakistan ‘Most Exposed’ to Chinese Influence, New Research Shows. VOA News. https://www.voanews.com/a/pakistan-most-exposed-to-chinese-influence-new-research-shows/6873075.html
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Tomasz Dranicki
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
