УКРАИНА И ПОЛЬША В КОНТЕКСТЕ СВОЕГО ИСТОРИЧЕСКОГО ОПЫТА. ДЕЙСТВИТЕЛЬНО ЛИ СУТЬ ПРОБЛЕМЫ ЗАКЛЮЧАЕТСЯ В СТЕПАНЕ БАНДЕРЕ? (POLSKA I UKRAINA W KONTEKŚCIE DOŚWIADCZENIA HISTORYCZNEGO. CZY RZECZYWIŚCIE ISTOTĄ PROBLEMU JEST STEPAN BANDERA?)

Abstrakt

В течение нескольких десятилетий, внешняя политика Польши была обусловлена географического расположения и трудным для точного определения комплексом, раз немецким, раз советским, а иногда и обоими в одно и то же время. Это особенно очевидно в межвоенный период и, несомненно, оказало влияние на современные польских отношений со своими соседями. На протяжении двадцати лет они были напряженными, за исключением Румынии, пограничье с которой было относительно спокойным. Другой, не менее важной проблемой была внутренняя ситуация в стране, которая не всегда справлялась с политикой в отношении многочисленных этнических меньшинств. Автор статьи обращает внимание на некоторые аспекты польско-украинских отношений и попытался найти ответы на фундаментальный вопрос: почему польско-украинской территория в области польско-украинской границы стало местом этнического конфликта, имеющего такое огромное значение для обеих сторон. Автор считает, что нынешняя ситуация в Украине и польское участие в решении текущих проблем не является причиной, искажающей правду о преступлениях, совершенных в отношении поляков, проживающих на восточных территорий. Есть основания полагать, что спираль националистической настроений росла с обеих сторон, но их реализация, была неадекватна и носила характер организованного геноцида и этнических чисток. Украина имеет суверенное чтить своих героев, в то время как Польша также имеет суверенное право на собственную оценку этой трагической главы в истории обеих стран и собственную правду.

Przez kilka dziesięcioleci polska polityka zagraniczna była zdeterminowana położeniem geograficznym i trudnym do jednoznacznego zdefiniowania kompleksem, raz to niemieckim, innym razem sowieckim, a bywało, że oboma naraz. Było to szczególnie widoczne w okresie międzywojennym i niewątpliwie miało swoje przełożenie na relacje ówczesnej Polski z jej sąsiadami. W całym dwudziestoleciu miały one „podwyższoną temperaturę”, z wyłączeniem Rumunii, z którą granica uchodziła wówczas za pokojową. Innym, równie ważnym problemem była sytuacja wewnętrzna państwa, które nieszczególnie radziło sobie z polityką wobec licznych mniejszości narodowych. Autor artykułu zwrócił uwagę na niektóre aspekty relacji polsko-ukraińskich i starał się poszukiwać odpowiedzi na zasadnicze pytanie: dlaczego polsko-ukraińskie pogranicze stało się obszarem konfliktu etnicznego mającego tak dramatyczny wymiar dla obu stron. Autor uważa, że obecna sytuacja na Ukrainie i zaangażowanie Polski w jej rozwiązanie nie są powodem, dla których miałaby ucierpieć prawda o bestialstwach, jakich dopuszczono się wobec Polaków zamieszkujących na Kresach Wschodnich. Są powody, by sądzić, że spiralę nacjonalistycznych uniesień nakręcały obie strony, ale środki, które zostały zastosowane w dochodzeniu swoich racji były nieadekwatne i nosiły znamiona zorganizowanego ludobójstwa i czystek etnicznych. Ukraina ma suwerenne prawo do honorowania swoich bohaterów, z kolei Polska ma również suwerenne prawo do oceny tego tragicznego rozdziału w historii obu narodów i przedkładania swoich racji.